Γέρακας

Υπήρξε ορμητήριο πειρατών και σταθ­μός Βυζαντινών για την απόκρουση των Σαρακηνών. Το λιμάνι του παραλια­κού οικισμού απλώνεται στο εσωτερικό ενός φιόρδ πραγματικά ονειρεμένου. Σε αυτό τον τόπο υπήρξε η αρχαία πόλη Ζάραξ, η οποία συμμετείχε στο Κοινό των Ελευθερολακώνων. Καταστράφηκε και αυτή στο σεισμό του 375 μ.Χ. και βίωσε το πέρασμα των Τούρκων και των Ενετών. Ακόμη επιζούν τα ερείπια των εκκλησιών αλλά και των αρχαίων αριστουργημάτων, όπως το άγαλμα της Αφροδίτης της Μο­νεμβασιάς. Οι κλειστοί όρμοι και τα ορει­νά μονοπάτια της περιοχής αποπνέουν έ­ντονη σιγή και ηρεμία και καθηλώνουν τον περιπατητή, με την παράξενη δύναμη του φυσικού τοπίου. Αυτό το κομμάτι της ανατολικής ακτής της Λακωνίας έχει να ε­πιδείξει μια πολύμορφη παλέτα εικόνων.

 

Ολβια γαλήνη

Καμιά αίσθηση ταραχής. Ούτε ένας κυματισμός στη θάλασσα... Μια φορά κι έ­ναν καιρό στα μέρη αυτά ευδοκίμησε το βασίλειο του Μενέλαου και της Ελέ­νης. Σε αυτά τα χώματα γεννήθηκε η αληθινή πειθαρχία και οι ιδιότυποι θεσμοί των ανθρώπων της. Άνθρωποι γεννημένοι νικητές, συνώνυμοι του θάρρους και της αυ­ταπάρνησης. Οι Σπαρτιάτες έμελλε να δια­δραματίσουν ηγετικό ρόλο στην πορεία του αρχαίου ελληνικού κό­σμου και να αφήσουν στην ιστορία τον τρό­πο ζωής τους, τον πε­ρίφημο «σπαρτιάτικο βίο». Ο απόηχος της ιστο­ρίας κρύβεται στο με­γαλειώδες τοπίο. Σήμερα, μονάχα η ησυ­χία βασιλεύει.

 

Μονεμβασία

Στην ανατολική ακτή της Λακωνίας, αγκαλιασμένη από το Μυρτώο πέ­λαγος στέκεται αξεπέραστα γοητευτι­κή μέσα στο πέρασμα των αιώνων. Στα 95 χλμ. από τη Σπάρτη, η βυζαντινή καστροπολιτεία πάνω στον αποκομμέ­νο βράχο αποτελεί πολύτιμο στολίδι της περιοχής, φιλόξενο για χιλιάδες ε­πισκέπτες. Ο βράχος της, που αγγίζει τα 300 μ. ύψος όπου είναι κτισμένη η ιστορική πόλη, συνδέεται με χαμηλή γέφυρα με την ακτή. Το όνομα της πή­ρε από τη στενή λωρίδα που ενώνει την ακτή με το βράχο. Η λωρίδα αυτή υπήρξε το μοναδικό πέρασμα, η «μό­νη έμβασις» όπως έλεγαν οι Λάκωνες, για την καστροπολιτεία. Οι Λάκωνες κατέφθασαν στην περιοχή κατά τα τέ­λη του 6ου μ.Χ. αιώνα αναζητώντας καταφύγιο από τους επιδρομείς της ε­ποχής. Η Μονεμβασία δεν γνώρισε μονάχα περιόδους ακμής και δόξας, έζησε κατοχές και πολιορκίες. Η γεω­γραφική της θέση αποτέλεσε ουσια­στικό σταθμό όσον αφορά τους ταξιδιώτες της εποχής

 

Στους ελαιώνες

Οι υψομετρικές διαφορές και το κλίμα του Νομού της Λακωνίας δημιουργούν ευνοϊκό τόπο για τους κατοίκους της να καλλιεργούν ποικίλα προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας. Σε αυτό τον τόπο καλλιεργείται η αθηνολιά, η οποία δίνει λάδι άριστο. Καλ­λιεργούνται επίσης και ποικιλίες βρώσιμης ελιάς, όπως η Καλαμών. Τα ε­σπεριδοειδή, μανταρίνια, πορτοκάλια, λεμόνια, κυριαρχούν στην περιοχή δί­νοντας μεγάλη οικονομική δύναμη στη Λακωνία. Επίσης, οι αμπελώνες και οι συκιές. Στην περιοχή των Μολά­ων και του Ασωπού είναι αξιόλογη η παραγωγή τους. Φυσικές ομορφιές πε­ριμένουν τον ταξιδιώτη σε κάθε ση­μείο του νομού. Από τους Μολάους, 73 χλμ. από τη Σπάρτη, κέντρο αγροτικής δραστηριότητας, μέχρι τις παραλίες και τα λιμανάκια του Ασωπού και τον κόρφο του Αρχαγγέλου στή δυτική α­κτή. Και προς το Νότο, από την πανέ­μορφη Ελαφόνησο και τον κόλπο της Νεάπολης ως τις ονειρικές γωνιές των νότιων ακτών και τον Κάβο Μαλιά.

 

Μολάοι

Γη εύφορη και κατάφυτη από ελιές και εσπεριδοειδή. Αχανείς πεδιάδες που φτάνουν στον νότιο Πάρνωνα και τον Λακωνικό κόλπο. Κάποτε το μέρος έσφυζε από τους νερόμυλους, από τους οποίους προέρχεται και το όνομα, Μυλάοι - Μολάοι. Σύμφωνα με τα μυκη­ναϊκά ευρήματα στη Θέ­ση Γκαγκανιά, πρωτοκατοικήθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους. Στο ανατολικό πόδι της Λακωνίας, οι Μολάοι εί­ναι το όριο και το ση­μείο εισόδου για τη χερ­σόνησο της Επιδαύρου Λιμηράς, για το Μυρτώο πέλαγος, για να καταλή­ξει κάποιος στον ατίθα­σο και μονίμως «εξα­γριωμένο» Κάβο Μαλιά. Το οδοιπορικό στο μα­γευτικό κόσμο του Νο­μού της Λακωνίας δεν αφήνει τον ταξιδιώτη ποτέ αδιάφορο. Η εναλλαγή του τοπίου και τα γήινα ακτινοβόλα χρώματα γεννούν μια οξύνοια στο στοχαστή που αρέσκεται να διαλογίζεται πάνω σε αυτή την άπλετη, χωρίς φραγμούς, γη.

 

Μυστράς

Η νεκρή πολιτεία απλώνεται στην πλα­γιά του απότομου υψώματος με το κάστρο στην κορυφή του. Ο Μυστράς, ή «θεοφρούρητος χώρα του Μυζήθρα», στέκεται ακίνητος στο χρόνο. Μεγαλό­πρεπος και εντυπωσιακός. Η έδρα του Δε­σποτάτου του Μορέως, το τελευταίο λίκνο της βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μαγεύει με την ιστορία του ακόμη στις μέρες μας και έλκει τον ταξιδιώτη να περιπλανηθεί στα ιστορικά του μονοπάτια και αρχιτε­κτονήματα. Παλάτια, εκκλησίες, οχυρώ­σεις και αρχοντικά προκαλούν δέος και προσφέρουν αξιόλογες γνώσεις για την ε­ξέλιξη του Βυζαντίου. Επί διακόσια χρό­νια αποτέλεσε διαδρομή λαμπρότητας και δόξας, καθώς και πολιτικής και πολιτιστι­κής προσφοράς.

Το σύγχρονο σκηνικό της Σπάρτης α­πλώνεται στον κάμπο δείχνοντας παράξε­νο και αλλόκοτο σκηνικό μπροστά στον ι­στορικό βρόχο του Μυστρά, η παρουσία του οποίου κρατά τον επισκέπτη σε δύο πραγματικότητες: εκείνη του μαγευτικού κόσμου της ιστορίας και εκείνη της σύγχρονης ρεαλιστικής εποχής μας.

 

Έξω από την Αρεόπολη

Γη, Ήλιος και πέτρα. Γοητευτική, ανα­δεικνύει τα ορεινά της τοπία, τα γήι­να χρώματα που σαν παλέτα χύνονται στη φύση της. Οι άνεμοι χαράζουν τις πέτρες και ολόκληρη η φύση σκιαγραφείται ως ανυπότακτη και άγρια. Και ό­μως, σε αυτά τα χώματα καταφέρνουν τα λιόδεντρα και δίνουν το εξαίρετο λά­δι τους. Ολιγαρκείς οι κάτοικοι και ι­διόρρυθμοι. Οι Μανιάτες τηρούν πιστά τις παραδόσεις του τόπου τους και πα­ραμένουν πιστοί στις ιδιαιτερότητες της νοοτροπίας τους. Στην κεφαλή της Μέ­σα Μάνης, στο Γύθειο, στις 17 Μαρτίου του 1821 κηρύχθηκε η έναρξη του Απε­λευθερωτικού Αγώνα των Ελλήνων. Η μανιάτικη πολιτεία, η οποία βρίσκεται 72 χλμ. νότια της Σπάρτης, πήρε το όνο­μα της από τον θεό του πολέμου, Άρη.

 

Πλύτρα

Βρίσκεται ανατολικά του Λακωνι­κού κόλπου, στη θέση του αρ­χαίου Ασωπού, της φημισμένης πό­λης και πρωτεύουσας του Κοινού των Ελευθερολακώνων κατά τους ι­στορικούς χρόνους. Μεγάλο μέρος της βυθίστηκε στον καταστρεπτικό σεισμό του 375 μ.Χ. Τα ερείπια της ξεχωρίζουν δημιουργώντας μια αί­σθηση ανατριχίλας. Εξάπτουν την περιέργεια και δημιουργούν την α­νάγκη να εξερευνήσει κανείς παρα­πάνω απ' όσα διακρίνονται. Αφήνο­ντας τη φαντασία να ταξιδέψει στο βυθό, κάποιος μπορεί να «οραματι­στεί» τον παρελθοντικό εκείνο κό­σμο της Πλύτρας που κρύβεται στα έγκατα της θάλασσας μαζί με όλα τα μυστικό της. Έσβησε σε μια στιγ­μή και μόνο, εξαιτίας του δυνατού Εγκέλαδου. Ένα μικρό λιμανάκι στο χωριό αποπνέει καθησυχασμό και γαλήνη. Ανατρέπει στα μάτια μας τη μυστηριώδη και πένθιμη εικόνα των ερειπίων στη θάλασσα. Κοντά στην Πλύτρα, στη θέση Μπάζας, τοποθετείται και μια άλλη αρχαία πόλη, η Κυπαρισσία.

 

Ταΰγετος

Σ τη δυτική πλευρά της Λακωνίας, οπό Βορρά προς Νότο, υψώνεται επιβλητικός και μεγαλοπρεπής ο Ταΰγετος. «Όρος υψηλών τε και όρθιων» κατά τον Στράβωνο. «Τρούλος του Μοριά», χαρακτηρίζεται από πολλούς, «αρσενικό βουνό» ο Στρατής Μυριβήλης το ονόμασε, Με την υψηλότερη κορυφή της Πελοποννήσου, τον Προφήτη Ηλία, στα 2.407 μ., το κόσμημα της λακωνικής γης, ο Ταΰγετος, παντρεύ­εται άριστα με την εναλλαγή του τοπίου, από τα ορεινά ως τις εύφορες πεδιάδες και τις ηλιόλουστες παραλίες. Ο Νομός Λακωνίας, με 100.000 κατοίκους και έκταση 3.636 τ. χλμ,, είναι αληθινός πλούτος ομορφιάς και φύσης. Από τους προϊστορικούς χρόνους δεν έπαψε να κατοικείται κατά μήκος των τριών πελάγων που την αγγί­ζουν, του Ιονίου με τον Μεσσηνιακό κόλπο δυτικά, του Αιγαίου νότια και του Μυρτώου ανατολικά. Κάτω από το βουβό και αγριωπό όρος, στις όχθες του Ευρώτα, α­πλώνεται και η Σπάρτη, στην άνω κοιλάδα του ποταμού. Μια πόλη απλή, πρωτεύουσα του Νομού Λακωνίας, με 14.000 κατοίκους.

 

Κάβο Μαλιάς

Το ακρωτήριο του Μαλέα ή Κάβο Μαλιάς, το άκρο της χερσονήσου, είναι μια βραχώδης απόληξη που πάντοτε προκαλούσε τον φόβο σε όσους τον περιέπλεαν. Είναι συνδεδεμένο με φουρτούνες, ναυάγια και πειρατές. Εκεί τοποθέτησε ο Όμηρος τα ναυάγια του Αγαμέμνονα και του Οδυσσέα. Άμα περάσεις τον Μαλέα, έλεγαν οι αρχαίοι, πρέπει να ξεχάσεις το σπίτι σου. Για ένα διά­στημα τον Μεσαίωνα, είχε μετονομασθεί σε ακρωτήρι των Αγγέλων - μάλλον για να ξορκίσουν τη δύναμη του. Το κακό συμπληρώθηκε με τους πειρατές: Κρυμμένοι στους α­πάνεμους όρμους της Αγίας Μαρίνας - το Νυμφαίο της αρχαιότητας και της Νεάπολης όταν φυσούσαν νοτιάδες, περίμεναν τα υποψήφια θύματα τους που περνούσαν από τον Μαλέα, εξουθενωμένα από τις τρικυμίες αλλά και εκστατικά από το δέος που προκαλεί η περιοχή, καθώς τα βράχια υψώνονται πάνω στις απόκρημνες πλαγιές του όρους Βάρ­δια μέχρι τα 550 μέτρα.
 

Βόλτα στον έρημο φάρο

Από τα Βελανίδια ένας βατός σύντο­μος χωματόδρομος οδηγεί στον Άγιο Οωμά και τον Άγιο Μύρο. Στη διαδρομή χα­ζεύουμε τις βουνοκορφές και σε 3,5 χλμ. φτάνουμε στο εκκλησάκι του Αγίου Θω­μά. Ο Άγιος Μύρος βρίσκεται απέναντι, κτισμένος στον βράχο πάνω από τη θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος Θωμάς που ασκήτευε στη Μονή της Αγίας Ειρήνης του ακρωτηρίου περνώ­ντας από εδώ ένιωσε δίψα, χτύπησε με το ραβδί του σε αυτό το σημείο και ανά­βλυσε άγιασμα. Από εδώ έπαιρναν νερό ως τα 1985 περίπου οι φαροφύλακες του Κάβο Μαλιά, του Ξυλοχάφτη, του Αγίου Αγγέλου... πείτε τον όπως θέλετε.

Ένα ευδιάκριτο παραθαλάσσιο μονο­πάτι μάς οδηγεί νότια και ενώ περπατά­με βρίσκουμε τη σήμανση με κόκκινο και άσπρο χρώμα που μας ενημερώνει ότι συ­ναντήσαμε το εθνικό μονοπάτι 33. Συνε­χίζουμε χωρίς δυσκολία και σε 2,5 ώρες συνολικά φτάνουμε στον φάρο του Μα-λέα, ο οποίος στέκεται 25 μέτρα πάνω α­πό τη θάλασσα και 1,8 χλμ. βόρεια του περιώνυμου ακρωτηρίου. Είναι από τους σημαντικότερους της Ελλάδας και λει­τούργησε για πρώτη φορά το 1883. Το ύψος του φτάνει τα 15 μέτρα και είναι ο­ρατός σε απόσταση 17 μιλίων.

(Οι δεινοί περιπατητές μπορούν να ξε­κινήσουν το μονοπάτι από τα Βελανίδια, διασχίζοντας πρώτα τον οικισμό. Σε 1,5 χλμ. θα φτάσουν στην Παναγιά την Δεκαπεντίστρα και μέσω του χωματόδρο­μου που ξεκινά από εκεί θα καταλήξουν σε 1,5 χλμ. στον Άγιο Θωμά.)

 

Στον Προφήτη Ηλία τον... θαλασσινό!

Ξεκινάμε και πάλι από τη Νεάπολη με νότια κατεύθυνση, περνάμε το Λάχι και στη διασταύρωση κάνουμε δεξιά αυτήν τη φο­ρά, προς τον Άγιο Νικόλαο. Τη στιγμή που μπαίνουμε στο χωριό το κοντέρ έχει γράψει 7,5 χλμ. Διανύουμε ακόμη 1,5 χλμ. ασφάλτου και μπαίνουμε σε χωματόδρομο όπου υ­πάρχει και διακλάδωση. Ευθεία ο δρόμος οδηγεί, ύστερα από 1,5 χλμ. βατού χωμα­τόδρομου, στον Προφήτη Ηλία. Μην πα­ραξενεύεστε, αυτός ο Προφήτης Ηλίας είναι παραθαλάσσιος και μάλιστα ένα μικρό, κουκλίστικο ψαροχώρι!

Είτε από τον Προφήτη Ηλία, είτε από τη διασταύρωση πριν από τον οικισμό συνεχί­ζουμε τη διαδρομή προς Αγία Μαρίνα. Εδώ θα πρέπει να αναζητήσετε τα «Κανατάκια» της Αγίας Μαρίνας. (Πήραν την ονομασία τους χάρη στο νερό που αναβλύζει από τις τρύ­πες των βράχων).

_______________________________________________________________________
Ταξιδεύοντας με το Voltagr και συνταγές από το VoltaKoyzina