ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Οι 378 ελληνικοί υγρότοποι (λίμνες, λιμνοθάλασσες και ποταμών ), από τούς οποίους οι 11 είναι διεθνούς σημασίας βάσει της σύμβασης Ramsar καταλαμβάνοντας συνολική έκταση πάνω από 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρο, οι 10 εθνικοί δρυμοί και τα αισθητικά δάση, η βιοποικιλότητας της ορνιθοπανίδας η της ιχθυοπανίδας τα θαλάσσια και τα παράκτια οικοσυστήματα, οι κηρυγμένοι τόποι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους απλωμένα τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά μας. αποτελούν πόλο έλξης Τουριστικού ρεύματος και προσφέρουν διαφοροποιημένες δυνατότητες ήπιων τουριστικών δραστηριοτήτων.

ΔΑΕΤΚΑ - ΟΡΕΙΝΑ ΟΙΚΟΕΥΣΗΣΤΗΜΑΤΑ

Η Ελλάδα είναι ορεινή χώρα με έντονο ανάγλυφο και ποικί­λους γεωμορφολογικούς σχηματισμούς, γεγονός που, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική θέση και το κλιματικά της περιβάλλον, δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξη και ευδοκί­μηση δασών. Ιστορικές πήγες, από τον Ησίοδο, τον  Όμηρο, τον Ηρόδοτο και τον Αριστοτέλη μαρτυρούν ότι η αρχαία Ελλάδα καλυπτόταν, μέχρι και τους κλασικούς χρόνους, κατά μεγάλο μέρος από δάση (βαθύξυλους δρυμούς), στα οποία κατοικούσε μεγάλος αριθμός ζώων, όπως λιοντάρια, βίσωνες, μακροκέρατα βόδια, αρκούδες αγριόχοιροι κ.α., πολλά από το οποία έχουν εξαφανιστεί. Τα Βάση αυτά έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην ιστορική διαδρομή των Ελλήνων, ως πηγή πρώτων υλών για διατρο­φή, ένδυση, κατοικία και ενέργεια, αλλά και για την κατα­σκευή πλοίων ως μεσών άμυνας (Ξύλινα Τείχη), Εμπορίου και μετανάστευσης.

Πολλά από τα δάση αυτά καταστράφηκαν, ιδιαίτερα στις πεδι­νές και ημιορεινές περιοχές. Υπάρχουν όμως και σήμερα αξιό­λογα και πανέμορφα δάση, από κωνοφόρα (Πεύκη ελάτη) και πλατύφυλλα (δρυ, οξυά, σφένδαμνο κ.ά.), καταλαμβάνοντας μεγάλες εκτάσεις (34 εκατ. στρέμ., το 25%  της χερσαίας έκτα­σης της Ελλάδας στους περισσοτέρους ορεινούς όγκους της χώρας, από τον Ταύγετο και τη Βυτίνα, την 'Όσσα. τον Όλυμπο και την Πίνδο μέχρι το Γράμμο. το Βέρμιο και τη Ροδόπη Τα δάση αυτά αποτελούν σήμερα μια πολύτιμη φυσική κληρο­νομιά, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για ολόκληρη την Ευ­ρώπη. Διατηρούν σε υψηλό βαθμό τη φυσικότητα τους δίνο­ντας παράλληλα την ευκαιρία για φυσική ζωή και εξέλιξη σ' ένα μεγάλο αριθμό ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Εκτιμάται ότι η φυσική χλωρίδα στην Ελλάδα κατέχει, από άποψη βιοποικιλότητας, τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη, μετά την Ιβηρική χερσόνησο, ενώ αξιοζήλευτη θέση διατηρεί και η άγρια πανίδα, τόσο με τα θηλαστικά της, όσο και προπάντων με τα πτηνά που ενδημούν ή και διέρχονται από τα ελληνικά δάση.

Για την προστασία αυτού του δασικού πλούτου, από ανθρωπι­νές κυρίως επέμβαση, ιδρύθηκε και  λειτουργεί ένα δίκτυο προστατευόμενων δασών, μεταξύ των οποίων περίοπτη θέση κατέχουν οι εθνικοί δρυμοί Ολύμπου, Βίκου - Αώου, Πίνδου, Παρνασσού, Αίνου, Οίτης, Πρεσπών, Σαμαριάς, Πάρνηθας και Σουνίου, οι οποίοι, περά από τον προστατευτικό τους ρόλο, αποτελούν σήμερα πόλους Έλξης επισκεπτών με ποικίλα ενδιαφέροντα και ταυτόχρονα μια ευκαιρία για οικοτουριστική ανάπτυξη στην ορεινή Ελλάδα.

Στη διατήρηση ταυ φυσικού περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων συμβάλλουν επίσης και τα αισθητικά δάση της χώρας (το Φοινικόδασος Βάϊ στην Κρήτη, η Κοιλάδα των Τεμπών, τα δάση της νήσου Σκιάθου, τα στενά του ποταμού Νέστου κ.α.,), το παρθένα δάση (Ροδόπης, καθώς και τα διατηρητέα μνημεία της φύσης) το δάσος Χαϊντού Ξάν­θης, το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου, το δασός δενδρωδών αειφύλλων πλατύφυλλων στη νήσο Σαπιέντζα κ.ά. Το δίκτυο των προστατευόμενων περιοχών συμπληρώνουν οι περιοχές ει­δικής προστασίας. οι οποίες έχουν να παίξουν έναν εξειδικευμέ­νο ρόλο στη διατήρηση και ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών και το δάσος Δαδιάς Έβρου, οπού μεγάλος αριθμός σπάνιων και απειλούμενων σήμερα αρ­πακτικών πτηνών (βασιλαετός. αετογερακίνα. μαυρογύπας κ.α. ) βρίσκει καταφύγια και προστατεύεται από την απειλή εξα­φάνισης.

ΕΘΝΙΚΟΙ ΔΡΥΜΟΙ

Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας (Αττική)

Εθνικός Δρυμός Παρνασσού (Στερεά Ελλάδα)

Εθνικός Δρυμός Οίτης Έτερα (Ελλάδα-Φθιώτιδα)

Εθνικός Δρυμός Ολύμπου (Θεσσαλία)

Εθνικός Δρυμός Πίνδου Βάλια Κάλτα (Δυτ. Μακεδονία- Γρεβενά)

Εθνικός Δρυμός Πρεσπών (Δυτ. Μακεδονία -Φλώρινα)

Εθνικός Δρυμός Βίκου Αώου  (Ήπειρος-Ιωάννινα)

Δάσος Δαδιάς (Θράκη - Έβρος)

Άλλα σημαντικά  ορεινά οικοσηστήματα είναι

 Ροδόπης. Φα­λακρού (Μακεδονία), Άθω, Κερκίνη, (Μπέλλες-Μακεδονία), Βόρας
(Μακεδονία), Πρεσπών (Βαρνούς-Μακεδονία), Πιεριών  (Μακεδονία ). Γράμμου (Ήπειρος), Αγράφων, Πηλίου, Ακαρνανικών, Βαρ­δουσίων, Γκιώνας. Δίρφυος (Εύβοια). Αίνου (Κεφαλονιά), Ερυ­μάνθου, Αροανίων (Χελμός), Κυλλήνης (Ζήρεια), Αρκαδίας, Ταϋγέτου, Πάρνωνα, Λευκών Όρεων  (Σαμαριάς-  Κρήτη), 'Ίδης  (Ψηλορείτης- Κρήτη), Δίκτης (Κρήτη ).

ΥΓΡΟΤΟΠΙΚΑ ΟΙΚΟΕΥΣΗΣΤΗΜΑΤΑ

Μέσα στον πλούτο και την ποικιλία των βιότοπων που συνθέτουν το ελληνικό τοπίο, οι υγρότοποι αποτελούν μία ιδιαίτερα σημαντική ενότητα: από το Δέλτα του Έβρου μέχρι τη Λίμνη Κουρνά στην Κρήτη και από την Αλυκή της Κω μέχρι τη Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη της Κερκύρας πάνω από 400 λίμνες, λι­μνοθάλασσες, έλη, υγρολίβαδα εκβολές ποταμών και κάθε είδους υγροτοπίκες εκτάσεις πρόσκαιρες ή μόνιμες, φυσικές ή ανθρωπογενείς. δημιουργού έναν ιστό μοναδικής οικολογικής και αισθητικής αξίας

Οι υγρότοποι είναι οικοσυστήματα με εκπληκτική δομή και λειτουργικότητα, συχνά εφάμιλλη με αυτή των τροπικών δασών. Αποτελούν ζωτικούς χώρους για την επιβίωση αναρίθμη­των ειδών χλωρίδας και πανίδας ιδιαίτερα δε των πουλιών, προσφέρουν δε στον άνθρωπο υπηρεσίες και οφέλη με ανυπο­λόγιστη οικονομική, πολιτιστική, επιστημονική, σημασία.

Σημαντικοί υγρότοποι. Εθνικής σημασίας και ορισμένοι απ' αυτούς Διεθνούς σημασίας (Ramsar) είναι,  Δέλτα Έβρου, Λί­μνη Ισμάρις (θρακικές Λίμνες), Βιστωνίδα (Πόρτο Λάγος) Δέλτα Νέστου, Δέλτα Στρυμόνα, Λίμνη Κερκίνη, Λίμνη Δοϊρά­νη. Λίμνη Κορώνεια-Λίμνη Βόλβη, Δέλτα Αλιάκμονα-Λουδιάνη - Αξιού, Λίμνη Βεγορίτιδα, Λίμνη Χειμαδίτιδα, Πρέσπες, Λίμνη Καστοριάς. Τέμπη, Λίμνη Παμβώτιδα, Δέλτα Καλαμά, Λιμνοθάλασσα  Χολικιοπούλου, Λίμνη Κορισσιών, Αμβρακικός Κόλ­πος Λίμνη Βουλκάνια, Λίμνη Αμβρακίας. Λίμνη Οζερού, Λί­μνη Λυσιμαχίας Λίμνη Τριχωνίδας Δέλτα Σπερχειού, υγρότοπος Ιστιαίας Κόλπος Καλλονής. Κόλπος Γέρας, Λίμνη Δυστού, Έλος Σχινιά, Υγρότοπος Ωρωπού, Λίμνη Υλική - Λίμνη Παραλίμνη. Δέλτα Ιλισσού, Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, Λιμνοθάλασσα Κουτάβου, Λιμνοθάλασσα Κοτύχι, Δέλτα Αλφειού, Λίμνη Στυμφαλία, Δέλτα Ευρώτα, Λίμνη Κουρνά (Γεωργιούπολη-Χανιά- Κρήτης).

Ακολούθως αναφέρονται οι υδροβιότοποι των οποίων η περι­γραφή υπάρχει στις γενικές πληροφορίες των Νομών όπου βρί­σκονται:

Υδροβιότοπος Πρεσπών-Νομός Φλωρίνης

Υδροβιότοποι Νομού Φλωρίνης

Υδροβιότοποι Νομού Πέλλας

Λίμνη Δοϊράνη (Νομός Κιλκίς)

Θρακικές Λίμνες (Νομός Ροδόπης)

Λιμνοθάλασσες Νομού Ροδόπης

Δέλτα Έβρου

Υδροβιότοπος Κουκουναριών Σκιάθου

Υδροβιότοποι Φυσικού Περιβάλλοντος Μήλου-Αντίμηλου-Κιμώλου-Πολυαίγου (Κυκλάδες)

Υδροβιότοπος Λίμνης Κερκίνης (Νομός Σερρών)

Υδροβιότοποι Λήμνου - Λίμνη Αλυκής και Χορταρολίμνη

Λιμνοθάλασσα Κοτυχίου (Νομός Ηλείας)

Υγρότοπος Αμβρακικού Κόλπου (Νομός Άρτας)

ΠΑΡΑΚΤΙΑ - ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, η γεωλογία και το κλίμα της έχουν δημιουργήσει ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας τις ακτές της. Με ένα τεράστιο μήκος 16.000 χιλιομέ­τρων, περίπου τα 2/5 του Ισημερινού, οι ακτές της Ελλάδας χαρα­κτηρίζονται από μεγάλη ποικιλία τόσο σε μορφολογία όσο και σε είδη ζωής.

Αμμουδιές, βράχια, λιμνοθάλασσες, θίνες, εκβολές ποταμών, πα­ράκτια έλη, νησίδες, υποθαλάσσια λιβάδια και ύφαλοι συνθέτουν έναν ιδιαίτερα πολύτιμο φυσικό και συνάμα τουριστικό πόρο. Σημαντική θέση στα παράκτια αυτά οικοσυστήματα αποτελούν βιότοποι απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών, όπως η Μεσογειακή φώκια Monachus monachus και η θαλάσσια χελώνα Caretta Caretta που συμβαίνει να έχουν τους κυριότερους βιότοπους τους στην Ελλάδα. Σήμερα, τα Θαλάσσια Πάρκα συνδυάζουν προστα­σία και αναψυχή, αναβαθμίζουν ποιοτικά τον τουρισμό και δημιουργούν εναλλακτικές δραστηριότητες για τους κατοίκους. Η προστασία των ακτών και των οικοσυστημάτων τους εναπό­κειται σε μεγάλο βαθμό στους «χρήστες» της παράκτιας ζώνης, δηλ. τον αγρότη, τον ψαρά, τον επισκέπτη. Σήμερα, η Ελλάδα φιλοξενεί το μεγαλύτερο πληθυσμό της Μεσο­γειακής φώκιας Monachus monachus, του Νο 1 απειλούμενου με εξαφάνιση θαλάσσιου θηλαστικού της Ευρώπης. Το Εθνικό Θα­λάσσιο Πάρκο Αλοννήσου - Βορείων Σποράδων και τα νη­σιωτικά συμπλέγματα Κιμώλου - Πολυαίγου των Κυκλάδων και Βόρειας Καρπάθου - Σαρίας των Δωδεκανήσων παρου­σιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού κατά μήκος των ακτογραμ­μών τους έχουν καταγραφεί πολυάριθμα καταφύγια του είδους. Η σημασία των περιοχών ενισχύεται και από την παρουσία νεο­γέννητων φωκών κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Σημαντικό μέτρο για την επιβίωση του είδους είναι η δημιουργία Δικτύου Προστατευόμενων Περιοχών, που θα συνεισφέρει παράλληλα στη διατήρηση των ιχθυοαποθεμάτων. Πληροφορίες: Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώ­κιας, Σολωμού 18, 106 82 Αθήνα, Τηλ. 210-5222888, φαξ. 5222450. Εθνικό θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου: Αποτελεί σημαντική παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta. Πληροφορίες: Δήμος Λαγανά, Μαχαιράδο, 290 92 Ζάκυνθος, Τηλ. 26950-51230, 53541, φαξ. 51355.

_____________________________________________
Ταξιδεύοντας με το Volta GR