Από τον Οτζία στο Σπαθί

Ακολουθώντας την παραλιακή διαδρο­μή από το λιμάνι της Κορησσίας ο δρόμος «γλείφει» τον ήπιο διαμελισμό της ακτής και οδηγεί χωρίς απρόοπτα στο Βουρκάρι, το αγαπημένο αραξοβόλι δεκάδων σκα­φών που αναζητούν την ασφάλεια του α­πάνεμου όρμου όταν το πέλαγο θυμώνει.

Στην άκρη του σουβλερού βράχου του α­κροατηρίου, πλάι στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, δεσπόζει από το 1831 ο πετρόκτιστος φάρος, ο παλαιότερος των Κυκλάδων.

Εδώ στη θέση Κόκκα. δίπλα στο εκ­κλησάκι της Αγ. Ειρήνης, έχει έρθει στο φως μέρος προϊστορικής κατοίκησης (πρώ­ιμη έως ύστερη εποχή του χαλκού 3000 -1450 π.χ.). Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους Αιγαιακούς οικισμούς, η ανασκαφή του οποίου, ανάμεσα στα άλλα ευρήματα, έφερε στο φως και τις περίφη­μες «κόρες», πήλινα αγαλματίδια που απεικονίζουν γυναικείες μορφές με τη χα­ρακτηριστική θέση των χεριών στη μέση. Η ονομασία Κόκκα είναι μεταγενέστερη και οφείλεται στη δημιουργία κατά το 19^ο αιώνα καρβουναποθηκών όπου φυλασσόταν το «κοκ», που τότε το χρησιμοποιούσαν ως καύσιμη ύλη τα πλοία για να βάλουν σε κίνηση τους λέβητες. Ο μαρασμός και τελικά η εγκατάλειψη ήρθαν όταν το πετρέλαιο α­ντικατέστησε τον άνθρακα.

Από εδώ αν αναζητάς μια καλή πα­ραλία για βουτιές σε διάφανα νερά δεν θα πρέπει να διστάσεις καθόλου. Ο δρό­μος μπορεί να συνεχίζεται χωμάτινος, μα αν υπομείνεις το ταρακούνημα θα σε βγάλει ευθείς αμέσως στην αμμουδερή α­γκαλιά του όρμου Σπαθί. Βέβαια όσοι θυμούνται τη μαγευτική αυτή γωνιά σαν ένα απόμερο ησυχαστήριο, μάλλον θα πρέπει ν' αναθεωρήσουν τις απόψεις τους. Το Σπαθί αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς, μετά την εμφάνιση της μαζικής οικοδόμησης παραθεριστικών κατοικιών στους γύρω λόφους. Νοτιότερα από το Σπαθί διαγράφονται στη δαντέλα της α­κτογραμμής οι ακρογιαλιές Συκαμιά, Ψι­λή Άμμος, Καληδονύχι και Ορκος που προσεγγίζονται από την Ιουλίδα.

Ακολουθώντας το νότιο οδικό άξονα που ξεκινά από την Γουλίδα και καταλή­γει στον Κούνδουρο, διατρέχουμε το ό­μορφο αγροτικό τοπίο του Σκλαβονικόλα που μαζί με την περιοχή της Φλέας προ­μήθευε παλιότερα την αγορά της Ιουλίδας με ολόφρεσκα και εξαιρετικής ποιό­τητας οπωροκηπευτικά.

Με σύντομη παράκαμψη από την αρχική μας πορεία θα επισκεφθούμε τον αρ­χαίο Πύργο που μοιάζει να αγκαλιάζει το μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας (16ου αι.). Ο κόκκινος τρούλος του καθολικού ποζά­ρει με έμφαση δίπλα στα γκριζόφαια. πριονισμένα από το χρόνο αλλά και την ανθρώπινη αδιαφορία τοιχία του 4ου αιώ­να π.χ. Ο Πύργος συνεχώς καταρρέει και γι' αυτό η πρόσβαση στο εσωτερικό του δεν επιτρέπεται. Άραγε ένα τέτοιο αρχιτε­κτονικό κληροδότημα, από τα πιο σπάνια του Αιγαίου, με περίπου δυόμισι χιλιετίες ζωής, αξίζει σήμερα τέτοια τύχη.

Στο χωριό Πήσσες ο οικισμός ανα­πτύσσεται στο άπλωμα μιας επίπεδης, κα­τάφυτης έκτασης και κατηφορίζει ως τη θάλασσα. Η παραλία είναι αμμουδερή και φυσικά εξαιρετικά πολυσύχναστη. Από ε­δώ ο δρόμος συνεχίζει για ακόμη 5 χιλιό­μετρα (ως την παραθαλάσσια περιοχή του πασίγνωστου πια Κούνδουρου με τους αλ­λεπάλληλους κολπίσκους και τους αναπαλαιωμένους ανεμόμυλους, που έχουν μετα­τραπεί σε πολυτελείς παραθεριστικές κα­τοικίες. Αν αποζητάς περισσότερη ησυχία ακολούθησε το χωματόδρομο που τραβά για τις παραλίες Λυγιά. Καμπί και Λιπαρό.

Όμως, πραγματικά αυθεντικές εικό­νες ,που ακόμη δεν έχει αλώσει ο μαζικός τουρισμός ή οι μπουλντόζες των εργολά­βων, θα βρεις κοντά στο απόμακρο χωριό Χαβουνά και στο ακρωτήρι του Τάμελου. Στην πορεία σου θα διασχίσεις ένα μέρος από το αιωνόβιο βελανιδόδασος, ενώ ύ­στερα από επίπονες και κουραστικές πε­ριπλανήσεις θ' ανακαλύψεις τα μοναχικά ακρογιάλια Στραβοτράχηλα. Μαβιά, Βλάντη. Καλισκιά και Άγιος Φίλιππος, ό­λα στ' νοτιοανατολικά, να κοιτούν σαν μάτια ανοιχτά την Κύθνο και το απέραντο γαλάζιο.

Μάλιστα από την απόμερη αμμουδιά της Καλιοκιάς ξεκινά το πιο σύντομο μο­νοπάτι για όσους θελήσουν να προσεγγί­σουν τον αρχαιολογικό χώρο της Καρθαίας, της σπουδαιότερης από τις τέσσερις αρχαίες πόλεις του νησιού με αδιάλειπτη οικιστική παρουσία από τη γεωμετρική περίοδο ως τα πρώτα βυζαντινά χρόνια.

Η ακρόπολη της Καρθαίας χαρακτη­ριζόταν από τα ογκώδη τείχη της, μήκους δυο χιλιομέτρων, χτισμένα με επιβλητι­κούς ογκόλιθους. Η εντυπωσιακή συνοχή τους ενισχυόταν από πυλέ ς και πύργους, ενώ κοντά στη θάλασσα ευρήματα του δωρικού ναού του Πυθίου Απόλλωνα, ο οποίος λατρευόταν εδώ, τραβούν την προσοχή. Όμως η ανασκαφή τμημάτων ε­νός ακόμη ναοί, που υποθετικά χαρακτη­ρίζεται αφιερωμένος στην Αθηνά, δίνει άλλη βαρύτητα στο σημαντικό αυτό αρ­χαιολογικό χώρο, καθώς είναι ο παλαιό­τερος δωρικός περίπτερος ναός που έχει βρεθεί στις Κυκλάδες!

Οι ανασκαφές και οι αναστηλώσεις στην περιοχή ξεκίνησαν το 2001 και συνε­χίζονται μέχρι σήμερα. Η αρχαία αυτή βίγλα ήταν η έξοδος των Καρθαίων προς το Αιγαίο και στο απόγειο της ακμής της φύ­λαξε καλά πίσω από τις απόρθητες οχυρώ­σεις της μια τέλεια οργανωμένη πολιτεία με πλήρως ρυμοτομημένο δίκτυο δρόμων, αποχετευτικό σύστημα και δημόσια κτή­ρια.

Κάποτε το νησί διέθετε ένα πλήρες δί­κτυο μονοπατιών που συνέδεαν κάθε χω­ριό και οικισμό. Τμήμα αυτού του δικτύου διατηρήθηκε μέχρι σήμερα και καθώς μέ­ρος του έχει αναπαλαιωθεί ο επισκέπτης μπορεί με ασφάλεια να απολαύσει ευχάρι­στες πεζοπορικές διαδρομές. Περπατώντας θ' ατενίσει γαλάζιους ορίζοντες, θ' α­φεθεί στο μεθύσι του αφρισμένου Αιγαίου, θα ζαλιστεί με τις μυρωδιές της ρίγανης και του θυμαριού, θ' ανακουφιστεί με το ολόδροσο μελτέμι που αποπνέει αρμύρα, θα χαρεί το κυκλαδίτικο χρώμα των οικισμών και τη θέα από τα απόμερα ξωκλήσια, θα μοιραστεί με τους ντόπιους μιαν άλλη κα­θημερινότητα...

___________________________________________
Ταξιδεύοντας με το Voltagr και συνταγές από το VoltaKoyzina