ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ
Κάτω από τη σημερινή Άρτα είναι θαμμένη η Αμβρακία, την οποία ίδρυσαν οι Κορίνθιοι το 625 π.Χ. στην θέση παλαιότερου ηπειρωτικού οικισμού. Η πόλη γρήγορα αναπτύχθηκε δημογραφικά και πολιτικά, καλλιέργησε τις τέχνες και εξελίχθηκε σε μεγάλη πολεμική και ναυτική δύναμη. Στην μεγαλύτερη ακμή της έφτασε τον 3ο αι. π.Χ., όταν ο Πύρρος μετέφερε εκεί την πρωτεύουσα του κράτους των Μολοσσών, βελτιώνοντας την οχύρωση και την πολεοδομική οργάνωση της πόλης και κοσμώντας την με δημόσια κτίρια και έργα τέχνης. Το 189 π.Χ. ο Ρωμαίος στρατηγός Μ. Φούλβιος την πολιόρκησε στενά. Μετά από σθεναρή αντίσταση η πόλη αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και να δεχτεί ρωμαϊκή φρουρά. Με την ίδρυση της γειτονικής Νικόπολης το 31 Π.Χ. από τον Οκταβιανό Αύγουστο πολλοί κάτοικοι της Αμβρακίας υποχρεώθηκαν να εγκατασταθούν στη νέα πόλη. Ωστόσο η Αμβρακία δεν εγκαταλείφθηκε εντελώς, αλλά συνέχισε να κατοικείται σποραδικά και μετά το συνοικισμό της Νικόπολης.
Η πόλη παρακμάζει και χάνεται ιστορικά για αρκετούς αιώνες για να εμφανιστεί ξανά στους βυζαντινούς χρόνους με την ονομασία Άρτα. Η Άρτα αναπτύσσεται σταδιακά από μικρή κώμη σε σημαντική πόλη. Η ανάπτυξή της αυτή δικαιολογεί την επιλογή του Μιχαήλ Άγγελου Κομνηνό Δούκα να την κάνει πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου που ίδρυσε ο ίδιος το 1204. Ακολουθεί περίοδος μεγάλης ακμής για την πόλη, κατά την οποία χτίζονται το κάστρο της και οι σημαντικές βυζαντινές εκκλησίες. Μετά από μια ταραχώδη περίοδο με εναλλαγή πολλών ηγεμόνων στην εξουσία του Δεσποτάτου, η πόλη καταλήφθηκε το 1349 από τον τσάρο των Σέρβων Στέφανο Δουσάν, ενώ από το 1358 και για 58 χρόνια την κυβέρνησαν Αλβανοί. Το 1416 την πόλη κατέλαβε ο οίκος των Τόκκων, ενώ το οριστικό τέλος του Δεσποτάτου ήρθε το 1449 με την κατάληψη της Άρτας από τους Τούρκους.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Άρτα εξελίχθηκε σε αξιόλογο εμπορικό κέντρο, ενώ παράλληλα πυκνώθηκαν οι πληθυσμοί στους ορεινούς όγκους της περιοχής, με τη δημιουργία νέων οικισμών σε απόκεντρες και σχετικά ασφαλείς περιοχές. Εκτός από την εμπορική, σημαντική ήταν και η πνευματική δραστηριότητα στην περιοχή, καθώς το 1500 ιδρύθηκε το πρώτο Σχολείο της Άρτας, όπου φοίτησε και ο Μάξιμο Γραικός, ενώ το 1662 ιδρύθηκε η Σχολή Μανωλάκη που λειτούργησε μέχρι την ελληνική Επανάσταση.
Σημαντικότατη θέση στην ιστορία της Επαναστάσεως κατέχουν ο Νικόλαος Σκουφάς, ένας εκ των τριών ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας, από το Κομπότι Άρτας και ο μεγάλος Αγωνιστής & Αρχιστράτηγος της Επανάστασης Γεώργιος Καραϊσκάκης από τη Σκουληκαριά Άρτας. Στην περιοχή του νομού έδρασαν και πολλοί σημαντικοί οπλαρχηγοί, που κήρυξαν την Επανάσταση στα Τζουμέρκα το 1821. Τον ίδιο χρόνο καταλήφθηκε προσωρινά από τους επαναστάτες και η πόλη της Άρτας, που γρήγορα όμως πέρασε ξανά στα χέρια των Τούρκων. Ιστορική είναι η μάχη που έγινε το 1922 στο Πέτα, κατά την οποία σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους πολλοί Φιλέλληνες. Η απελευθέρωση της Άρτας και των περιοχών ανατολικά του Αράχθου έγινε τελικά το 1881, ενώ το υπόλοιπο τμήμα του σημερινού νομού ενώθηκε με την ελεύθερη Ελλάδα το 1913.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ
ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ:
Το θρυλικό γεφύρι της Άρτας, ορόσημο της πόλης, πήρε την τελική του μορφή το 1612. Ωστόσο τα θεμέλια του γεφυριού δείχνουν ότι στη θέση αυτή υπήρχε γέφυρα ήδη από τους κλασικούς ή ελληνιστικούς χρόνους.
Η τελευταία προσθήκη έγινε στους χρόνους της Τουρκοκρατίας, όταν ανυψώθηκε το
οδόστρωμα, οπότε το γεφύρι πήρε τη σημερινή του όψη.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ:
Χτισμένο από τον Μιχαήλ Β', Δεσπότης της Ηπείρου, στα μέσα του 13ου αιώνα, το κάστρο της Άρτας που διατηρείται σε άριστη κατάσταση, αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της κοσμικής αρχιτεκτονικής των βυζαντινών χρόνων και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής.
Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΡΙΑ:
Κτίστηκε το 1285-89 από το Νικηφόρο Α' Κομνηνό Δούκα και τη γυναίκα του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνή. Από την μεγάλη σταυροπηγιακή μονή σώζονται σήμερα ο ναός, η Τράπεζα και 16 κελιά. Ο ναός εντυπωσιάζει με τις εξωτερικές και εσωτερικές αρχιτεκτονικές καινοτομίες του, ενώ μοναδικός στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική είναι ο τρόπος στήριξης του κεντρικού τρούλου.
ΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ
Ο ναός της πολιούχος της Άρτας και ένας πυλώνας είναι τα μόνα σωσμένα τμήματα μονής που ιδρύθηκε το 13ο αιώνα από την βασίλισσα του Δεσποτάτου Θεοδώρα προς τιμήν του Αγ. Γεωργίου και λειτούργησε ως γυναικείο μοναστήρι. Μετά το θάνατο του συζύγου της η Θεοδώρα εμόνασε στη μονή τάφηκε εκεί και ο ναός τιμάται στο όνομά της.
ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Ναός του 13ο αιώνα με πλουσιότατο κεραμοπλαστικό διάκοσμο και δύο πήλινες εφυαλωμένες εικόνες εντοιχισμένες στην ανατολική του πλευρά. Στον περίβολο του ναού λειτούργησε από το 1662 έως το 1821 ανώτερη Ελληνική σχολή με την ονομασία Σχολή Μανωλάκη, από τον ιδρυτή της Φίλιππο Μανωλάκη
ΜΟΝΗ ΚΑΤΩ ΠΑΝΑΓΙΑΣ:
Στο δρόμο προς το Γλυκόριζα, η μονή κτίστηκε το 13ο αιώνα (1250-1260) από το Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β' Δούκα. Σήμερα το μοναστήρι κρατιέται ζωντανό χάρη στη συνεχή φροντίδα των γυναικών μοναχών που μένουυ εκεί.
ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ:
Χρονολογείται στο 900 περίπου και βρίσκεται ένα χιλιόμετρο ΒΔ της γέφυρας, στην περιοχή που παλιό λεγόταν Τοπ Αλτί.
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ
ΤΕΙΧΟΣ ΑΜΒΡΑΚΙΑΣ:
Την Αμβρακία περιέλαβε ισχυρός οχυρωματικός περίβολος εξαιρετικά επιμελημένης κατασκευής. Τμήματά του είναι σήμερα ορατά στο ΒΑ άκρο του λόφου της Μητρόπολης και του βυζαντινού κάστρου, κοντά στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου, στους Αγίους Θεόδωρος και στην Μονή Φανερωμένης.
ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ:
Στην οδό Βασ. Πύρρου σώζονται τα λείψανα του ναού του Απόλλωνα, προστάτη θεού της Αμβρακίας. Πρόκειται για μνημειώδη περίπτερο ναό με πρόναο και επιμήκη σηκό, που χρονολογείται γύρω στα 500 π.Χ. Δυστυχώς σώζεται μόνο το κατώτερο μέρος του, αφού ήδη από τους πρώιμους χριστιανικούς χρόνους χρησίμευε ως λατομείο.
ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΜΒΡΑΚΙΑΣ:
Το μικρό θέατρο της Αμβρακίας, όπως το μνημονεύει ο Διονύσιος ο Αλλικαρνασσεύς, ήρθε στο φως με τις ανασκαφικές έρευνες στην οδό Αγ. Κωνσταντίνου. Σώζεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του και χρονολογείται στα τέλη του 4ου με αρχές του 3ου αι. π.Χ. Τμήμα του μεγάλου θεάτρου της πόλης, που δεν σώζεται σε τόσο καλή κατάσταση, αποκαλύφθηκε στην οδό Τοακάλωφ.
ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΜΒΡΑΚΙΑΣ:
Κατά μήκος της οδού Κομμένου εκτείνεται το νοτιοδυτικό νεκροταφείο της Αμβρακίας, το οποίο διέσχιζε μνημειώδης λεωφόρος με επιμελημένους ταφικούς περιβόλους εκατέρωθέν της. Ο σημαντικότερος από αυτούς έφερε στο ανώτερο τμήμα του επιγραφή και αποτελούσε δημόσιο κοινοτάφιο.
Αξίζει να:
Περπατήσετε τον όμορφο πεζόδρομο με τα εμπορικά και να απολαύσετε καφέ στην κεντρική πλατεία, που σφύζει καθημερινά από ζωή και νεολαία. Ανεβείτε στο λόφο Περάνθης για να
θαυμάσετε μοναδική θέα της πόλης από ψηλά, του κάμπου, του Αράχθου και του Αμβρακικού
Κόλπου. Απολαύστε φαγητό ή καφέ στη σκιά του αιωνόβιου πλατάνου στις παρυφές του θρυλικού γεφυριού.
ΑΡΑΧΘΟΣ:
Το Ποτάμι
Ο Άραχθος είναι το ποτάμι των αντιθέσεων. Θεοποιήθηκε λατρεύτηκε, μπλέχτηκε θρύλους και παραδόσεις, ευγνωμονήθηκε και αναθεματίστηκε, ζωοδότησε και κατέστρεψε.
Το όνομα του προσεγγίζεται ετυμολογικά από το ρήμα αράττω, που σημαίνει συντρίβω, τσακίζω, και είναι δηλωτικό του «χαρακτήρα» του και της «συμπεριφοράς» του.
Χειμαρρώδης, συντριφτής. θορυβοποιός και καταστροφικός κατά τη διάρκεια του χειμώνα, πριν τιθασευτεί από το υδροηλεκτρικό φράγμα Πουρναριού, προξενούσε καταστροφές και συμφορές στην πόλη και την πεδιάδα.
Ήρεμος, γαληνεμένος και πλούσιος σε νερό κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού, δροσίζει και ξεδιψά την απέραντη ευλογημένη πεδιάδα, χαρίζοντας της ζωή και ευφορία. Καταρράκτες, βαθύσκιωτα φαράγγια, χαράδρες, πανέμορφες πλαγιές και φυσικά το απίστευτης ομορφιάς μονότοξο Γεφύρι της Πλάκας είναι μερικά μόνο από τα θαύματα της φύσης που θα συναντήσει ο επισκέπτης που θα επιχειρήσει να το διαβεί κανονιάς ράφτινγκ, κανό ή κονιάκ.
Δήμος Αγνάντων
Ένας από τους μεγαλύτερους δήμους του Ν. Άρτας με έδρα το ομώνυμο χωριό Αποτελείται από τα δημοτικά διαμερίσματα Γραικικού. Καταρράκτη, Κουκουλιών Κτιστάδων, Λεπιανών, Μικροσπηλιάς και Ράμιας. Βρίσκεται στα Κεντρικά Τζουμέρκα και καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού, Περιλαμβάνει τμήμα των υψηλότερων κορυφών των Τζουμέρκων και διασχίζεται από τον ποταμό Άραχθο. Η ομορφιά των τοπίων του επιβλητική και θελκτική. Τα χωριά που απαρτίζουν το δήμο και ερημώνουν το χειμώνα, το καλοκαίρι σφύζουν από ζωή, ανταμώματα και πανηγύρια. Είναι ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις των ήρεμων διακοπών με αγάπη στη φύση, στους περιπάτους, στην ορειβασία αλλά και το ράφτινγκ -καγιάκ.
Αξίζει να δείτε:
Το μοναστήρι της Αγ. Αικατερίνης στο χωριό Καταρράκτης.
Το μοναστήρι της Χρυσοσπηλιώτισσας στο χωριό Γούριανα.
Την εκκλησία της Υπαπαντής και το θαυμάσιο τέμπλο της εκκλησία ς του Αν. Ιωάννη στο χωριό Λεπιανά,
Το λαογραφικό μουσείο Κτιστάδων
Πρέπει οπωσδήποτε να:
Επισκεφθείτε τους καταρράκτες στο χωριό Καταρράκτης.
Επισκεφθείτε το δασικό χωριό «ΚΕΔΡΟΣ» στο χωριό Καταρράκτης.
Να δια σχίσετε τον Άραχθο με κανό ή καγιάκ.
__________________________________________________________
Ταξιδεύοντας με το Voltagr και συνταγές από το VoltaKoyzina
