Λαμία

Μια πόλη στο κέντρο της Ελλάδας που συνδέει Θεσσαλία και Μακεδονία με Στερεά και Πελοπόννησο, η ιστορία της στον χρόνο συνεχίζετε ακόμα και σήμερα. Στις πολυσύχναστες πλατείες της, στα ψητοπωλεία της οδού Καραϊσκάκη, στις ταβέρνες του Καραβόμυλου και στις λουτροπόλεις των περιχώρων.

Τα διάσπαρτα νεοκλασικά, που την έκαναν ξακουστή για το αρχιτεκτονικό της κάλλος στο παρελθόν, θυσιάστηκαν στον βωμό της αστυφιλίας. με μια βόλτα όμως στον Άγιο Λουκά, στο Κάστρο, στις πολυ­σύχναστες πλατείες Λαού και Διάκου, στις η Βρύσες, με τα περίφημα μεζεδοπωλεία και τα ταβερνάκια, διαπιστώ­νουμε ότι όσοι την επισκέπτο­νται μία φορά επιστρέφουν ξανά και ξανά.

Οι σούβλες, τα ψητά αρνά­κια και τα κοντοσούβλια αναλαμβάνουν να μας ξεναγήσουν στα μονο­πάτια της καλοπέρασης και του καλού - χωρίς καμία αμφιβολία - φαγητού.

Για να προσεγγίσουμε την πρωτεύουσα της Φθιώτιδας από την Αθήνα, πρέπει να δια­νύσουμε 214 χιλιόμετρα.

Η Νέα Αμπλιανή, στην είσοδο της πόλης, μας υπεν­θυμίζει ότι ο κορμός της Λαμίας - η οποία είναι χτι­σμένη στις νότιες παρυφές του όρους Όθρυς - δεν σταμάτησε να επεκτείνεται και συνοικι­σμοί όπως τα Καλύβια, η Νέα Μαγνησία και το Παγκράτι τελικά έγιναν ένα με το κέντρο. Η χρονολογία ίδρυσης της πόλης, άγνωστη.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η ονομασία της «αποδίδεται» στον Λάμο ή Λάμιο, γιο του Ηρακλή, ή στην κόρη του Ποσειδώνα Λαμία. Ωστόσο, η άποψη ότι προέρχεται από τον αναγραμματισμό της λέξης «Μαλία» - τοπωνύμιο που προσδιόριζε τη γύρω περιοχή - θεωρείται ορθό­τερη.

Πολυάριθμοι είναι οι κατα­κτητές της Θεσσαλοί του βορρά. Μακεδόνες, Ρωμαίοι, Φράγκοι και Καταλανοί αλλά και οι ονομασίες που λαμβάνει κατά περιόδους.

Ζητούν τον 8ο αιώνα μ.Χ. ως αρχιεπισκοπική έδρα, Giton (γαλλιστί) λόγω της φραγκικής κατάκτησης, και El Cito. αφού οι Καταλανοί επι­κράτησαν στα εδάφη της μέχρι το τέλος του 14ου αιώνα. Οι Τούρκοι, με τη σειρά τους, την αποκαλούν Ιζντίν και τη στιγματίζουν, καθώς, εγκατα­λείποντας τη Ρούμελη το 1833, προκαλούν πολλές καταστρο­φές και την αποδεκατίζουν, αφήνοντας μόνο είκοσι τρεις οικογένειες.

Οι πλατείες της Λαμίας

Πεζοί παίρ­νουμε τους δρόμους για να γυρίσουμε την πόλη.

Η ζωή των κατοίκων μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από τέσσερις κεντρικές πλατείες. Λαού, Διάκου, Πάρκου και Ελευθερίας, καθεμία από τις οποίες διαδραματίζει τον δικό της ρόλο. Τα φημισμένα ψητοπωλεία ήταν και είναι αραδιασμένα στην οδό Καραϊ­σκάκη, που περνά μπροστά από την Πλατεία Λαού. Μυρωδιά από ψητό κρέας, σούβλες στις προσόψεις των καταστημάτων να τραβούν τα βλέμματα, κοψίδια, κοκορέ­τσι και κοντοσούβλι, τα οποία καταφθάνουν στο τρα­πέζι μας χωρίς να είναι Πάσχα, χωρίς να γιορτά­ζουμε κάτι. Απλώς, οι Λαμιώτες είμαστε καλοφαγάδες και βάζουμε την καλή, παραδοσιακή γεύση πάνω απ' όλα. Οι καφετέριες που βρίσκονται στον πεζό­δρομο της Ρήγα Φεραίου, δηλαδή πίσω από την Πλατεία Ελευθερίας, με κέρδισαν όπως και τον υπόλοιπο νεαρόκοσμο.

Ανηφορίζω τα σκαλάκια που ξεκινούν από την Πλατεία Λαού και κατευθύνομαι στο περίφημο Κάστρο.

Από τις νότιες επάλξεις του, το δασύλλιο μας κάνει να βλέ­πουμε με άλλα μάτια τη Λαμία. Αν και η θέα φτάνει μέχρι τα Βαρδουσία και την Οίτη, δεν μπορούμε να μιλάμε για μεγάλο υψόμετρο. Εισερχόμαστε στο Αρχαι­ολογικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε στρατώνα εντός του Κάστρου και φιλοξενεί ευρήματα από τη Φθιώτιδα.

Ο δεύτερος λόφος της πόλης που συνιστά έναν μικρό, καταπράσινο πνεύ­μονα είναι αυτός του Αγίου Λουκά, με το ομώνυμο ξωκλήσι και το υπέροχο δασύλ­λιο. Δεν θα δυσκολευτείς να τον προσεγγίσεις, αν ανέβεις τα σκαλάκια πίσω από την πλατεία Διάκου. Στις 23 Απριλίου 1821, η γη της Λαμίας ποτίστηκε από το αίμα του ήρωα της Επανάστασης Αθανασίου Διάκου, που έπεσε στα χέρια των Τούρκων, μετά τη μάχη της Αλαμάνας, και τον οποίο εκτέλεσαν με μαρτυρικά θά­νατο. Μεγάλης ιστορικής και εθνικής αξίας είναι ο αν­δριάντας του Αθανασίου„ Διάκου, που στήθηκε στην Πλατεία Διάκου το έτος 1903 και είναι έργο του καλλιτέχνη Γιάννη Καρακατσάνη

Ο δήμος κάνει καλή δουλειά και αυτό φαίνεται από το μικρό τουρι­στικό περίπτερο που μονοπωλεί το σημείο.

Για καφέ, φαγητό ή ποτά με φόντο βουνίσια τοπία και κοιλάδες - αυτή του Σπερχειού,  η παλιά αυτή τουρ­κική γειτονιά διατηρείται σχε­δόν αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου.

Καραβόμυλος και Στυλίδα.

Ακολουθούμε το πέταλο προς αναζήτηση της ψαροταβέρνας που θα επιστεγάσει τη διαδρομή μας. Εκείνα που μας προκαλούν τρομερή εντύπωση είναι τα πολυτελέστατα εξοχικά, τα οποία χτίζονται το ένα μετά το άλλο, σαν να έχει πέσει επιδημία. Η εικόνα διαφέρει στον Καραβόμυλο, παράκτια τοπο­θεσία, που διατηρεί τη γραφι­κότητα της χάρη στις αραγμέ­νες μαούνες, τα δίχτυα των ψαράδων που είναι απλω­μένα στην προκυμαία και τα αμέτρητα θαλασσοταβερνάκια.

Αντίθετα, τα πλατάνια του Γοργοποτάμου δίνουν άλλη διάσταση στις γαστρονομικές μας απολαύσεις. Το χωριό, το οποίο έμεινε στην Ιστορία χάρη στην ανατίναξη της

γέφυρας του, φημίζεται για τα κέντρα διασκέδασης και τα... κλαρίνα.

Αν είσαι Λαμιώτης, κατά 70%, το γλέντι που θα ακο­λουθήσει τον γάμο σου θα γίνει εκεί, συνοδεία λαχταρι­στών κρεατομεζέδων. Μπριζο­λάκια, το μη εξαιρετέο κοντοσούβλι και τα λοιπά της συνομοταξίας των κρεατικών γεμί­ζουν το στομάχι μας σε ταβέρ­νες «δροσερές», ενώ δίπλα μας κυλούν τα γάργαρα νερά του ποταμού.

Υπάτη

Η Υπάτη είναι χτισμένη στους πρόποδες της Οίτης. Αγναντεύει την κοιλάδα του Σπερχειού από την Ευρυτανία μέχρι την Λαμία.

Άνθρωποι όλων των ηλικιών με παθήσεις στην καρδιά, διαταραχές του νευρικού συστή­ματος κ.ά. να βουτήξουν στις μεγάλες θερμοκρασίες, ώστε να..ξανανιώσουν.

Στην τοποθεσία Λουτρά Υπάτης (δυτικά της Λαμίας), η λάσπη παίρνει τη θέση που της αξίζει και στη Δαμάστα (νότια), πρώτη στις επιλογές, καθώς η προσέλευση είναι ελεύθερη στη μικρή φυσική πισίνα, οι χημι­κές αναλύσεις των ζεστών νερών της υποδεικνύουν τον ιαματικό της χαρακτήρα. Εδώ βρίσκεται και η ιστορική μονή, ενώ η διαδρομή προς το μοναστήρι του Οσίου Αγά­θωνα αποδεικνύεται εξίσου «ιαματική».

Τέλος, στις Θερμοπύλες ο καταρράκτης που κυλάει ασταμάτητα κερδίζει τις εντυπώσεις μας, κλείνουμε την εκδρομή μας βουτώντας.
---------------------------------------------------------------------
ΦΟΥΡΝΑ

Το ταξίδι από την Αθήνα διαρκεί περίπου 6 ώρες. Θα φθάσετε εκεί από Λαμία με κατεύθυνση τα χωριά Μακρακώμη, Αϊ-Γιώργης.

Στη Φουρνά ενοικιάζονται δωμάτια. Υπάρχουν ταβέρνες στην πλα­τεία του χωριού και ένα κουτούκι στο δρό­μο κάτω από την πλατεία. Κοντοσούβλι, κο­κορέτσι, πίτες, φέτα και καλό κρασί, όλα ντό­πιας παραγωγής, ενώ το ψωμί που τα συνοδεύει είναι ψημένο σε φούρνο με ξύλα. Ζητήστε το «πολύ» τσαλαβούτι. Τύπος τυ­ριού με μέλι.

Αν θελήσετε να βγείτε λίγο έξω από το χωριό, σας προτείνουμε ν' αναζητήσετε την

ταβέρνα του Ταρζάν, στα σύνορα Καρδίτσας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας.

Έλατα, τσίπουρο, σόμπες με ξύλα... Μακριά από το κακοποιημένο περιβάλλον της μεγαλούπολης, λιγοστά ίχνη της τεχνολογίας φαντάζουν συμπαθητικά. Ακόμα κι αν είναι φιάλες υγραερίου... Στα Φουρνά επιτρέπεται να παρασυρθείτε από τη θαλπωρή της συντροφιάς, να γευτείτε το καλό κρασί και τις σπεσιαλιτέ... Ακόμα κι αν παχαίνουν...

_________________________________________________________________________