Στην Κέρκυρα, οι 18 φιλαρμονικές που υπάρχουν σε όλο το νησί δίνουν τον ρυθμό της λύπης ή της χαράς των ημερών.

Στο Καμπιέλο, την καρδιά της παλιάς πόλης, η ζωή συνεχίζει να προχωρά εδώ και αιώνες στο ίδιο σκηνικό. Η πόλη κρατά ζωντανές τις αναμνήσεις της από τον καιρό των Άγγλων, τον 17ο αιώνα. Βγαίνεις από την εξώπορτα του Αγίου Νικολάου των Γερόντων - του Αϊ-Νικόλα ντε Βέκια, όπως τον λένε οι Κερκυραίοι - όπου βαπτίστηκε ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ο «κοντέ» Ιωάννης Καποδίστριας, κατεβαίνεις τη «σκαλινάδα» και χάνεσαι στις ρούγες, στα καντούνια και στις περίκλειστες πλατείες. Έτσι φτάνεις και στο «Καντούνι της Φιλαρμονικής». Ονομάστηκε έτσι διότι κάποτε στεγαζόταν εδώ η Παλαιά Φιλαρμονική Εταιρεία της Κέρκυρας, με το βαθύ κόκκινο, σχεδόν βιολετί, διακριτικό σιρίτι - η «κόκκινη» - η οποία από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έχει μετακομίσει σε κτίριο της Νικηφόρου Θεοτόκη, του δρόμου που αποτελούσε πάντοτε την κεντρική εμπο­ρική αρτηρία της παλιάς πόλης. Η παλαιότερη μπάντα της πόλης ιδρύθηκε το 1840, ήταν η φιλαρμονική που απέδωσε πρώτη τον Εθνικό Ύμνο του Νικολάου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου και εκείνη που παιάνισε τον Ολυμπιακό Ύμνο του Σπύρου Σαμάρα στην τελετή έναρξης των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στο Παναθηναϊκό Στάδιο το 1896.

Και τώρα όμως, από τα κλειστά παράθυρα του Μεγάρου Θεοτόκη δραπετεύουν κάποιες νότες. Προέρχονται από μια άλλη αγαπημένη μπάντα της πόλης, τη Φιλαρμονική Εταιρεία «Μάντζαρος». τη γνωστή ως «μπλε». Ανεβαίνεις την ξύλινη σκάλα και βρίσκεσαι σε ένα άλλο σύμπαν, γνήσια κερκυραϊκό. Ο «Μάντσαρος» θα συνοδεύσει τους επιταφίους παίζοντας τη «Marcia Funebre No 2» του Τζουσέπε Βέρντι - το πρόγραμμα είναι αναρτημένο δίπλα στην πολυκαιρισμένη ντουλάπα με τα καπέλα της φιλαρμονικής με τα μπλε και άσπρα λοφία. Ιδρύ­θηκε το 1890, από μουσικούς οι οποίοι απο­χώρησαν από την Παλαιά. Κατά πολύ νεότερη είναι η τρίτη μπάνια της πόλης της Κέρκυρας, η Φιλαρμονική Εταιρεία «Καποδίστριας», η οποία ιδρύθηκε μόλις το 1980 και διαθέτει την πιο φα­ντασμαγορική εμφάνιση, με τις κατακόκκινες στολές της.

Μεγάλη Παρασκευή. Η έξοδος των επιταφί­ων στους δρόμους ξεκινάει από την εκκλησία του Παντοκράτορα στο Καμπιέλο και της Σπηλαιώτισσας στο Νέο Φρούριο, ενώ ετοιμάζεται για την περιφορά και ο επιτάφιος του Αγίου Νικολάου των Λουτρών. Τμήμα μιας από τις μπάντες της πόλης κατευθύνεται προς τη θάλασσα για να τον συνοδεύσει. Ο επιτάφιος βγαίνει, καθώς στο φόντο τα πλοία πηγαινοέρχονται. Οι επιβάτες μπορεί να μην ακούν την μπάντα και το «κόρο», τη χορωδία, αλλά σίγουρα βλέ­πουν το προοίμιο της Κέρκυρας, την περιοχή Μουράγια. Αυτή η εικόνα κρύβει μέσα της όλη την ομορφιά, την ιδιαιτερότητα, την τρέλα της Κέρκυρας. Όπως η εκκλησία του Αγίου Γεωρ­γίου μέσα στο παλαιό βενετσιάνικο φρούριο, από όπου έχει σειρά να βγει ο επόμενος επιτά­φιος. Αυτός ο χριστιανικός επιτάφιος, «καδραρισμένος» σε δωρικούς στύλους, κάτω από το αέτωμα ενός αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής ναού. Μόνο εδώ μπορείς να βρεθείς μπροστά σε τέτοια μπερδέματα.

Το Λιστόν ήταν από παλιά χώρος περιπάτου. Αυτή τη στιγμή όμως, βράδυ Μεγάλης Παρα­σκευής, η όποια κινητικότητα έχει να κάνει με την εξασφάλιση μιας θέσης στα τραπεζάκια των ζαχαροπλαστείων, μνημεία και αυτά πια, δεμένα με τη ςωή της πόλης. Τα γραφικό φα­νάρια σκορπούν ήδη το αμυδρό, πένθιμα μοβ φως τους, ο κόσμος πληθαίνει και η αδημονία μεγαλώνει. Επιτάφιοι έρχονται και φεύγουν ως τις 9.30 το βράδυ, αλλά τα αφτιά είναι προση­λωμένα προς τα Μουράγια - από εκεί έρχεται ο σημαντικότερος επιτάφιος. Μακρινές νότες φτάνουν από την οδό Αρσενίου γιο να ρυτιδώ­σουν τπνκατανυκπκή βραδιά. Είναι ο επιτάφιος 3 της Μητρόπολης, που βγήκε τελευταίος, » στις 10 το βράδυ, και πλησιάζει. Συγκλονιστική πομπή. Κάτω από την αψίδα του Αγίου Γεωργί­ου, δίπλα στο Ανάκτορο Μιχαήλ και Γεωργίου περνά πρώτα η Φιλαρμονική «Καποδίστριας» με όλη τη σύνθεση της, κάπου 100 μουσικοί, και την πιο επίσημη στολή της, τις χρυσαφιές περι­κεφαλαίες με τα κόκκινα λοφία. Μεσολαβούν σχολεία της πόλης της Κέρκυρας και ακολουθεί η «Μάντζαρος» με 180 μουσικούς. Έπειτα και άλλα σχολεία και μετά η Παλαιά Φιλαρμονική, με ένα σύνολο 150 μουσικών. Στην «τελική ευθεία» μπροστά από το Λιστόν φαίνεται σαν να αναπαριστώνται οι βροντές και οι αστραπές της στιγμής του «Τετέλεσται» στον Γολγοθά, οι βροντές από τα κρουστά και οι αστραπές από τις αντανακλάσεις των χάλκινων πνευστών.

Αργότερα, γύρω στα μεσάνυχτα, μόλις τε­λειώσει η περιφορά, εμφανίζονται οι υπάλληλοι του δήμου με τις σκάλες παραμάσχαλα, για να αλλάξουν τους μοβ λαμπτήρες στο φανάρια του Λιστόν με άσπρους, ώστε να είναι όλα έτοιμα για τις χαρμόσυνες φωταψίες της Ανάστασης.

Τότε που και ο μεγάλος σταυρός του Φρουρίου, από μοβ που ήταν όλη την εβδομάδα, θα γίνει ολόλευκος το Μεγάλο Σάββατο.

Το Λιστόν, τα μόνιππα, το γήπεδο του κρίκετ, το πάλκο, η Κάτω Πλατεία, η Πάνω Πλατεία, η Σπιανάδα ολόκληρη μένουν εκστατικά ακίνητα το πρωινό του Μεγάλου Σαββάτου. Μόνο τα κρεμασμένα στα παράθυρα πορφυρά υφάσμα­τα κυματίζουν στο ελαφρύ αεράκι που φέρνει από την οδό Ευγένιου Βούλγαρη ευωδιά πασχα­λιάς και λιβανιού μαζί. Ο Παύλος Παλαιολόγος στο χρονογράφημα του «Μπροστά στο σκήνω­μα του Αγίου» γράφει: «Κέρκυρα θα πει Άγιος Σπυρίδων και μουσική. Αφαιρέστε της αυτά τα δύο, το θρησκευτικό και το μουσικό στοιχείο, και της αφαιρείτε το χρώμα της». Αυτή την ώρα, στις 9 το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, εμφανίζονται και τα δύο στη μεγάλη πλατεία, το σκήνωμα του Αγίου και οι φιλαρμονικές. Γι’ αυτό η Κέρκυρα παρακολουθεί άφωνη. Διότι βρίσκονται ενώπιον της τα ιερά και τα όσια της. Μαζί και ο επιτάφιος του Αγίου Σπυρίδωνα, ο σταυρός του μαρτυρίου, ο δεσπότης, ο κλήρος, αξιωματικοί του Ναυτικού, πρόσκοποι, μαθητές, όλα τα κομμάτια μιας κατανυκτικής λιτανείας, όλοι με αργό βήμα και σιωπηλοί. Και οι θεατές σιωπηλοί περιμένουν να προσκυνή­σουν τον Άγιο.

Η πομπή συνεχίζει τον δρόμο της σαν να είναι μόνη της στη Σπιανάδα, σαν να μην υπάρχουν πλήθος Κερκυραίοι και επισκέπτες να ακούν και να παρακολουθούν τα δρώμενα. Ίσως δι­ότι και αυτοί μένουν εκστατικοί. Μόλις όμως το ιερό λείψανο επιστρέψει στον ναό του, πε­ριμένοντας τα «Μπάσματα» της Νιας Τρίτης - την εναποθέτηση του δηλαδή στη λάρνακα την τρίτη ημέρα του Πάσχα η ατμόσφαιρα στη Σπιανάδα αλλάζει. Το σύνθημα δίνουν οι πρώτοι στολισμένοι με κορδέλες «μπότηδες» - μεγάλα πιθάρια γεμάτα νερό για να σπάνε με θόρυβο που κάνουν την εμφάνιση τους στα παράθυρα των κτιρίων γύρω από το Πεντοφάναρο. Τότε σπάει η σιωπή και σπεύδουν όλοι να καταλά­βουν μια θέση καλής Θέας. Και όταν στις 11 το πρωί ηχούν οι καμπάνες της Πρώτης Ανάστα­σης, η ησυχία γίνεται «αμπάρα» από την πτώση των κανατιών σε όλη την πόλη, ένα έθιμο με ενετικές ρίζες. Μια άλλη μουσική...

Αυτό το κλίμα διατηρείται στη Σπιανάδα ως τα μεσά­νυχτα, όταν από την Αγία Παρασκευή στην Πόρτα Ρεμούνδα ξεκινά η πομπή της Ανάστασης που φτάνει στο πάλκο της Πάνω Πλατείας. Τα πυροτεχνήματα επάνω από το Παλιό Φρούριο είναι όντως εντυ­πωσιακά, αλλά η πιο ειδυλλιακή εικόνα της Ανάστασης στην Κέρκυρα είναι το «ποτάμι» από τις φλόγες των λαμπάδων της Ανάστασης που «ξε­χειλίζει» στη Σπιανάδα και «κυλά» στην ακτο­γραμμή του κόλπου της Γαρίτσας ως τον Ανε­μόμυλο, όπου το πλήθος ψάλλει το «Χριστός Ανέστη»... Νωρίς το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, προτού ακόμη χαράξει, εμφανίζονται στα τραπεζάκια του «Ζήσιμου» οι «βουρλισμένοι» και από κεντρικό περίπτερο της Σπιανάδας οι «ταμένοι», οι παλιοί Κερκυραίοι που το τάμα τους είναι να συναντώνται εκεί κάθε Πάσχα. Οι επισκέπτες δεν ξυπνούν τόσο πρωί και έτσι οι Κερκυραίοι μπορούν να κάνουν επιτέλους τα δικά τους. Περιμένουν τώρα να ακούσουν με την ησυχία τους τις μπάντες να συνοδεύουν με νικητήρια εμβατήρια τις εικόνες της Ανάστα­σης που θα κάνουν και αυτές με τη σειρά τους τη βόλτα τους στη Σπιανάδα. ..·

Κείμενο Νίκος Μαστροπαύλος  από το ΒΗMagazino

Ευχαριστούμε

_______________________________________________________________
Ταξιδεύοντας με το Volta GR